Γεγονός μάλλον πολιτικής παρά οικονομικής σημασίας χαρακτηρίζεται η διακρατική υπογραφή της συμφωνίας κατασκευής του αγωγού Nabucco, ευθέως ανταγωνιστικού στον South Stream, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο στη Δύση με στόχο τον απεγκλωβισμό από τη ρωσική εξάρτηση.
Της Μ.Γ.Μεϊντάνη
Οι πρωθυπουργοί της Τουρκίας, της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας υπέγραψαν την περασμένη Δευτέρα στην Άγκυρα μία ενεργειακή συμφωνία-πλαίσιο, που θέτει τη βάση για την κατασκευή του αγωγού Nabucco, έργο κολοσσιαίας σημασίας, που στηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και παρασκηνιακά από την Ουάσινγκτον, με στόχο την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό ενεργειακό μονοπώλιο. Από πολλούς παρατηρητές χαρακτηρίζεται ως κίνηση επιβεβλημένη κυρίως από πολιτικούς λόγους με στόχο την ακύρωση του ρωσικού σχεδίου Νοτίου Ρεύματος (South Stream) μεταφοράς φυσικού αερίου από τις πλούσιες σε κοιτάσματα χώρες της Κασπίας προς την Ευρώπη, παρακάμπτοντας το αγκάθι της Μόσχας, την Ουκρανία.
Οι ανάγκες της Ευρώπης σε φυσικό αέριο αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε περίπου 500 δισ. κυβικά το έτος, ποσότητα που μέχρι να μπει σε λειτουργία ο αγωγός αναμένεται να φτάσει τα 780 δισ. κυβικά. Ο Nabucco αναμένεται να καλύπτει το 5% περίπου της ετήσιας ανάγκης της Ευρώπης σε φυσικό αέριο (31 δισ. κυβικά το έτος), όταν θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία. Η κατασκευή του αναμένεται να αρχίσει το 2011 και προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί το 2014, ενώ το κόστος του υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 8 δισ. ευρώ. Δύο χιλιάδες από τα συνολικά 3.300 χιλιόμετρα μήκους του αγωγού θα περνούν από την Τουρκία, πριν αυτός καταλήξει στην περιοχή Μπαουμγκάρντεν, έξω από την Βιέννη, στον τερματικό σταθμό αναδιανομής φυσικού αερίου προς την υπόλοιπη Ευρώπη, έχοντας διασχίσει τα εδάφη της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Ουγγαρίας.
Επτά χρόνια μετά την αρχική σύλληψη, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι το βήμα της Άγκυρας είναι ιδιαίτερα σημαντικό, είναι όμως έτσι τα πράγματα;
ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ
Πέρα από τις καταληκτικές ημερομηνίες, που μένει να αποδειχτεί κατά πόσο θα τηρηθούν, υπάρχουν θέματα που δεν έχουν διασαφηνιστεί σχετικά με τον Nabucco. Δεν είναι μόνο το τεράστιο κόστος του, αλλά και ο μεγάλος αριθμός συμμετεχόντων που δυσκολεύει τη μεταξύ τους συνεννόηση ως προς τη χρηματοδότηση. Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι ακόμη δεν έχει βρεθεί το επαρκές φυσικό αέριο που θα γεμίσει τον αγωγό.
Η πρώτη χώρα που θα διοχετεύσει φυσικό αέριο στον αγωγό θα είναι το Αζερμπαϊτζάν. Γι’ αυτό το λόγο θα αναμένεται η ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης του σχεδίου Sah Deniz. Η πρόσφατη συμφωνία του επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ με το Αζερμπαϊτζάν για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου του Sah Deniz αποτέλεσε σημαντικό χτύπημα στα συμφέροντα του Nabucco.
Eπειδή προς το παρόν δεν θεωρείται επαρκές το φυσικό αέριο που θα εξασφαλιστεί από τις πηγές του Αζερμπαϊτζάν, δεδομένων των αναγκών της ίδιας της χώρας και των συμφωνιών πώλησης που έχει υπογράψει με τη Ρωσία, προβλέπεται να διοχετεύεται στην Ευρώπη από το Nabucco και φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν και το Ιράκ.
Αλλά και με το Τουρκμενιστάν υπάρχει ζήτημα. Μπορεί φαινομενικά οι δισταγμοί του προέδρου της χώρας Γκουρμπαμούλι Μπερντιμουγκαμέντοφ να κάμφθηκαν και να υποσχέθηκε στήριξη στο Νabucco, ωστόσο ρώσοι αναλυτές επισημαίνουν ότι αυτό προέκυψε μετά την άρνηση της Μόσχας να υποκύψει στους εκβιασμούς επί της τιμής στην πώληση του αερίου και στη μείωση των ποσοτήτων που αγόραζε η Μόσχα. Αλλά και το Ιράκ δηλώνει μεν πρόθυμο, ωστόσο δεν υπάρχουν προς το παρόν διαθέσιμες ποσότητες.
ΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ
Η Μόσχα όμως αντιμετωπίζει και μία ακόμη δυσκολία. Ο νέος πρωθυπουργός Μπορίσοφ δεν φαίνεται σε πρώτη φάση τόσο ένθερμος υποστηρικτής της συνεργασίας με τη Μόσχα στην κατασκευή του αγωγού South Stream. Σε αντίθεση με τον απερχόμενο Στανίτσεφ, ο οποίος μόλις την περασμένη Τετάρτη σημείωνε ότι “το εθνικό συμφέρον της Βουλγαρίας υπαγορεύει μέσα από την επικράτεια της χώρας να περάσουν όσο γίνεται περισσότερες διεθνείς υποδομές μεταφοράς ενεργειακών πόρων”, ο Μπορίσοφ ζητά λεπτομερή ανάλυση των όρων για τον South Stream. Ωστόσο σύμφωνα με ρώσους αναλυτές η θέση Μπορίσοφ δεν θα πρέπει να θεωρηθεί αμετακίνητη.
Στη Μόσχα προσποιούνται τους ψύχραιμους
“Οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν πρώτα την κατασκευή του αγωγού και μετά προχώρησαν στην αναζήτηση φυσικού αερίου”, ήταν το σχόλιο της προχθεσινής “Ροσίσκαγια”, δηλωτικό του χλευασμού με τον οποίο οι Ρώσοι αντιμετωπίζουν την κατασκευή του Nabucco, αλλά και του ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας. Μάλιστα ο Πούτιν φέρεται να ισχυρίζεται πως “δεν είναι εφικτό να βρεθεί φυσικό αέριο, το οποίο θα γεμίσει τον υπό κατασκευή αγωγό”, τονίζοντας ότι το εν λόγω σχέδιο δεν έχει μέλλον. “Εάν ορισμένοι επιθυμούν να σκάβουν και να φτιάχνουν αγωγούς, αυτό για εμάς δεν αποτελεί πρόβλημα”.
Στην Άγκυρα, όμως, για πρώτη φορά αφέθηκε “ανοιχτή η πόρτα” μελλοντικά και για συμμετοχή της Μόσχας και της Τεχεράνης. Ο εκπρόσωπος για θέματα ενέργειας Ευρασίας των ΗΠΑ Ρέινχαρντ Μίτσεκ είπε κατά την τελετή υπογραφής ότι η Ρωσία και το Ιράν μπορούν μελλοντικά να συμβάλουν, τονίζοντας ότι “δεν εξαιρείται κανείς και καμία πηγή ενέργειας από το Nabucco”.
ΠΗΓΗ
Οι πρωθυπουργοί της Τουρκίας, της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας υπέγραψαν την περασμένη Δευτέρα στην Άγκυρα μία ενεργειακή συμφωνία-πλαίσιο, που θέτει τη βάση για την κατασκευή του αγωγού Nabucco, έργο κολοσσιαίας σημασίας, που στηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και παρασκηνιακά από την Ουάσινγκτον, με στόχο την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό ενεργειακό μονοπώλιο. Από πολλούς παρατηρητές χαρακτηρίζεται ως κίνηση επιβεβλημένη κυρίως από πολιτικούς λόγους με στόχο την ακύρωση του ρωσικού σχεδίου Νοτίου Ρεύματος (South Stream) μεταφοράς φυσικού αερίου από τις πλούσιες σε κοιτάσματα χώρες της Κασπίας προς την Ευρώπη, παρακάμπτοντας το αγκάθι της Μόσχας, την Ουκρανία.
Οι ανάγκες της Ευρώπης σε φυσικό αέριο αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε περίπου 500 δισ. κυβικά το έτος, ποσότητα που μέχρι να μπει σε λειτουργία ο αγωγός αναμένεται να φτάσει τα 780 δισ. κυβικά. Ο Nabucco αναμένεται να καλύπτει το 5% περίπου της ετήσιας ανάγκης της Ευρώπης σε φυσικό αέριο (31 δισ. κυβικά το έτος), όταν θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία. Η κατασκευή του αναμένεται να αρχίσει το 2011 και προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί το 2014, ενώ το κόστος του υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 8 δισ. ευρώ. Δύο χιλιάδες από τα συνολικά 3.300 χιλιόμετρα μήκους του αγωγού θα περνούν από την Τουρκία, πριν αυτός καταλήξει στην περιοχή Μπαουμγκάρντεν, έξω από την Βιέννη, στον τερματικό σταθμό αναδιανομής φυσικού αερίου προς την υπόλοιπη Ευρώπη, έχοντας διασχίσει τα εδάφη της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Ουγγαρίας.
Επτά χρόνια μετά την αρχική σύλληψη, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι το βήμα της Άγκυρας είναι ιδιαίτερα σημαντικό, είναι όμως έτσι τα πράγματα;
ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ
Πέρα από τις καταληκτικές ημερομηνίες, που μένει να αποδειχτεί κατά πόσο θα τηρηθούν, υπάρχουν θέματα που δεν έχουν διασαφηνιστεί σχετικά με τον Nabucco. Δεν είναι μόνο το τεράστιο κόστος του, αλλά και ο μεγάλος αριθμός συμμετεχόντων που δυσκολεύει τη μεταξύ τους συνεννόηση ως προς τη χρηματοδότηση. Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι ακόμη δεν έχει βρεθεί το επαρκές φυσικό αέριο που θα γεμίσει τον αγωγό.
Η πρώτη χώρα που θα διοχετεύσει φυσικό αέριο στον αγωγό θα είναι το Αζερμπαϊτζάν. Γι’ αυτό το λόγο θα αναμένεται η ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης του σχεδίου Sah Deniz. Η πρόσφατη συμφωνία του επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ με το Αζερμπαϊτζάν για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου του Sah Deniz αποτέλεσε σημαντικό χτύπημα στα συμφέροντα του Nabucco.
Eπειδή προς το παρόν δεν θεωρείται επαρκές το φυσικό αέριο που θα εξασφαλιστεί από τις πηγές του Αζερμπαϊτζάν, δεδομένων των αναγκών της ίδιας της χώρας και των συμφωνιών πώλησης που έχει υπογράψει με τη Ρωσία, προβλέπεται να διοχετεύεται στην Ευρώπη από το Nabucco και φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν και το Ιράκ.
Αλλά και με το Τουρκμενιστάν υπάρχει ζήτημα. Μπορεί φαινομενικά οι δισταγμοί του προέδρου της χώρας Γκουρμπαμούλι Μπερντιμουγκαμέντοφ να κάμφθηκαν και να υποσχέθηκε στήριξη στο Νabucco, ωστόσο ρώσοι αναλυτές επισημαίνουν ότι αυτό προέκυψε μετά την άρνηση της Μόσχας να υποκύψει στους εκβιασμούς επί της τιμής στην πώληση του αερίου και στη μείωση των ποσοτήτων που αγόραζε η Μόσχα. Αλλά και το Ιράκ δηλώνει μεν πρόθυμο, ωστόσο δεν υπάρχουν προς το παρόν διαθέσιμες ποσότητες.
ΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ
Η Μόσχα όμως αντιμετωπίζει και μία ακόμη δυσκολία. Ο νέος πρωθυπουργός Μπορίσοφ δεν φαίνεται σε πρώτη φάση τόσο ένθερμος υποστηρικτής της συνεργασίας με τη Μόσχα στην κατασκευή του αγωγού South Stream. Σε αντίθεση με τον απερχόμενο Στανίτσεφ, ο οποίος μόλις την περασμένη Τετάρτη σημείωνε ότι “το εθνικό συμφέρον της Βουλγαρίας υπαγορεύει μέσα από την επικράτεια της χώρας να περάσουν όσο γίνεται περισσότερες διεθνείς υποδομές μεταφοράς ενεργειακών πόρων”, ο Μπορίσοφ ζητά λεπτομερή ανάλυση των όρων για τον South Stream. Ωστόσο σύμφωνα με ρώσους αναλυτές η θέση Μπορίσοφ δεν θα πρέπει να θεωρηθεί αμετακίνητη.
Στη Μόσχα προσποιούνται τους ψύχραιμους
“Οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν πρώτα την κατασκευή του αγωγού και μετά προχώρησαν στην αναζήτηση φυσικού αερίου”, ήταν το σχόλιο της προχθεσινής “Ροσίσκαγια”, δηλωτικό του χλευασμού με τον οποίο οι Ρώσοι αντιμετωπίζουν την κατασκευή του Nabucco, αλλά και του ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας. Μάλιστα ο Πούτιν φέρεται να ισχυρίζεται πως “δεν είναι εφικτό να βρεθεί φυσικό αέριο, το οποίο θα γεμίσει τον υπό κατασκευή αγωγό”, τονίζοντας ότι το εν λόγω σχέδιο δεν έχει μέλλον. “Εάν ορισμένοι επιθυμούν να σκάβουν και να φτιάχνουν αγωγούς, αυτό για εμάς δεν αποτελεί πρόβλημα”.
Στην Άγκυρα, όμως, για πρώτη φορά αφέθηκε “ανοιχτή η πόρτα” μελλοντικά και για συμμετοχή της Μόσχας και της Τεχεράνης. Ο εκπρόσωπος για θέματα ενέργειας Ευρασίας των ΗΠΑ Ρέινχαρντ Μίτσεκ είπε κατά την τελετή υπογραφής ότι η Ρωσία και το Ιράν μπορούν μελλοντικά να συμβάλουν, τονίζοντας ότι “δεν εξαιρείται κανείς και καμία πηγή ενέργειας από το Nabucco”.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου