Της Σοφίας Χριστοφορίδου
Φέτος ο Έβρος δεν πλημμύρισε. Φυσιολογικά αυτό δεν θα αποτελούσε είδηση, αν δεν έχει προηγηθεί ένα σερί καταστροφικών πλημμυρών, που άφησε πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα κάτω από το νερό.
Τα τελευταία χρόνια διοχετεύθηκαν στην περιοχή 19 εκατομμύρια ευρώ από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης για έργα τα οποία αναβάθμισαν το επίπεδο της αντιπλημμυρικής θωράκισης της περιοχής και συνέβαλαν στη μείωση του κινδύνου πλημμύρας. Ωστόσο δεν ήταν ούτε τα αντιπλημμυρικά έργα ούτε τα αναχώματα ούτε το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης που έκαναν τη διαφορά. Το κρίσιμο στην περίπτωση του Έβρου είναι… ο καιρός και οι Βούλγαροι.
ΛΟΓΩ ΚΑΙΡΟΥ
Συνήθως οι πλημμυρικές παροχές του Έβρου εμφανίζονται στις αρχές της άνοιξης, όταν μετά από χιονόπτωση έχουμε απότομη μεταβολή του καιρού και λιώνουν τα χιόνια, ανεβάζοντας τη στάθμη των ποταμών Άρδα, Ερυθροπόταμου και Έβρου. Το χιόνι που έπεσε φέτος το χειμώνα δεν ήταν αρκετό για να γεμίσει λιώνοντας τα φράγματα του Ιβαήλογκραντ και του Σβίλεγκραντ, ενώ οι βροχοπτώσεις ήταν σχετικά περιορισμένες και δεν έπεσαν μαζεμένες σε μικρό χρονικό διάστημα, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια.
ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ
Ωστόσο ο παράγοντας καιρός δεν δικαιολογεί την έκταση του φαινομένου των πλημμυρών την τελευταία δεκαπενταετία. Το διάστημα 1996-2008 σημειώθηκαν επτά πλημμύρες με παροχή νερού 2.500 κ.μ. το δευτερόλεπτο, όταν τα προηγούμενα 150 χρόνια είχαν καταγραφεί όλες κι όλες 12! Αυτό που συνέβη είναι ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η διαχείριση των δύο υδροηλεκτρικών φραγμάτων του Ιβαήλογκραντ και του Σβίλεγκραντ πέρασε στη διοίκηση ιδιωτικής βουλγαρικής εταιρείας παραγωγής ρεύματος, της οποίας στόχος ήταν η μεγιστοποιήση της παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας. Για να τον πετύχει διατηρούσε κλειστά τα θυροφράγματα, ώστε η στάθμη του νερού στον ταμιευτήρα να είναι στο ανώτατο επίπεδο. Έτσι σε κάθε ισχυρή βροχόπτωση στην υδρολογική λεκάνη του φράγματος υπήρχε σοβαρός κίνδυνος ρήγματος και οι διαχειριστές άνοιγαν απότομα τα θυροφράγματα με αποτέλεσμα ξαφνικά να ανεβαίνει η στάθμη του νερού στον Έβρο.
Το τελευταίο διάστημα φαίνεται να υπάρχει μια αλλαγή στη στάση των Βουλγάρων, ως προς την πλήρωση των φραγμάτων με νερό, κάτι που δίνει μεγαλύτερα χρονικά περιθώρια αντίδρασης στην ελληνική πλευρά. Ακόμα όμως παραμένει ζητούμενο η εναρμόνιση της γείτονος με την κοινοτική οδηγία για τη διαχείριση των υδάτων -κάτι που πρέπει να γίνει μέχρι το 2013- και ο εκσυγχρονισμός των πεπαλαιωμένων υδροηλεκτρικών φραγμάτων.
ΕΡΓΑ 19 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ
Κατά την προηγούμενη περίοδο εκτελέστηκαν έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, με συνολικό κόστος που αγγίζει τα 19 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα μεταξύ άλλων δαπανήθηκαν:
- 6 εκατ. ευρώ για έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στα αγροκτήματα του Β. Έβρου
- 1,9 εκατ. ευρώ για ανάπτυξη δίκτυου φραγμάτων για τη διευθέτηση των χειμαρρικών υδάτων
- 2,6 εκατ. ευρώ για εργασίες βελτίωσης του αναβαθμού Κομάρων και την αποκατάσταση της γέφυρας
- 1 εκατ. ευρώ για αποκατάσταση ρηγμάτων στα αναχώματα του Έβρου
- 900.000 ευρώ για έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στους ποταμούς Έβρο, Έρυθροπόταμο, Άρδα και την περιφερειακή τάφρο Ορεστιάδας
- 800.000 ευρώ για αντιπλημμυρικά αναχώματα στον Κυπρίνο και τη Νέα Βύσσα
Παράλληλα στους ποταμούς Άρδα, Έβρο και Ερυθροπόταμο, εγκαταστάθηκαν έξι τηλεμετρικοί σταθμοί συνεχούς μέτρησης βασικών μετεωρολογικών, ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων, προκειμένου οι αρχές πολιτικής προστασίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Έβρου και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, να μπορούν να ειδοποιούνται εγκαίρως και σε πραγματικό χρόνο για ένα επερχόμενο πλημμυρικό γεγονός.
Οι πλημμύρες σε αριθμούς
Έτος / στρέμματα
1996 / 200.000
1998 / 70.000
2003 / 150.000
2005 / 33.000
2006 / 250.000
2007 / 130.000
ΑΠΟΨΕΙΣ
Πάμε στα τυφλά
Γράφει ο Γιάννης Διαμαντής, κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής ΔΠΘ
Κανένας μέχρι σήμερα δεν αποφασίζει να χαρτογραφήσει τον ποταμό. Δεν έχουμε λεπτομερή αποτύπωση της κοίτης, δεν ξέρουμε πού έχει στενέψει, ποια είναι η χωρητικότητα σε νερό, πού χρειάζεται να ενισχύσουμε τα αναχώματα και πόσο. Θυμόμαστε τον Έβρο κάθε φορά που πλημμυρίζει, με αποτέλεσμα να ενισχύουμε τα αναχώματα τυχαία, με βάση την επείγουσα κατάσταση της στιγμής. Φέτος ήμασταν τυχεροί. Όμως δεν μπορεί να αφήνουμε τα πράγματα στον καιρό ή την τύχη. Πρέπει να ξεκινήσουμε από το Α, που είναι η αποτύπωση της κοίτης. Αλλιώς θα συνεχίσουμε να καταγράφουμε ζημιές και να κάνουμε παρεμβάσεις εκ των υστέρων.
Το κλειδί κρατά η βουλγαρική πλευρά
Γράφει ο Δημήτρης Σταμάτης, γενικός γραμματέας Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης
Οι πολίτες του Έβρου γνωρίζουν βέβαια ότι πρέπει να εξακολουθήσουν να ζουν με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, έχουν όμως απτές εγγυήσεις από την εκτέλεση των έργων και την ύπαρξη αποτελεσματικού σχεδιασμού διαχείρισης κρίσεων. Ωστόσο, το πρόβλημα του Έβρου παραμένει, καθώς σε πολύ μεγάλο βαθμό το “κλειδί” της τελικής διευθέτησής του το κρατά η βουλγαρική πλευρά. Μάλιστα, σήμερα που η γειτονική χώρα αποτελεί ευρωπαϊκό μας εταίρο, οφείλει να συμβάλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη μιας διασυνοριακής συνεργασίας για την διαχείριση του φαινομένου.
ΠΗΓΗ
Φέτος ο Έβρος δεν πλημμύρισε. Φυσιολογικά αυτό δεν θα αποτελούσε είδηση, αν δεν έχει προηγηθεί ένα σερί καταστροφικών πλημμυρών, που άφησε πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα κάτω από το νερό.
Τα τελευταία χρόνια διοχετεύθηκαν στην περιοχή 19 εκατομμύρια ευρώ από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης για έργα τα οποία αναβάθμισαν το επίπεδο της αντιπλημμυρικής θωράκισης της περιοχής και συνέβαλαν στη μείωση του κινδύνου πλημμύρας. Ωστόσο δεν ήταν ούτε τα αντιπλημμυρικά έργα ούτε τα αναχώματα ούτε το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης που έκαναν τη διαφορά. Το κρίσιμο στην περίπτωση του Έβρου είναι… ο καιρός και οι Βούλγαροι.
ΛΟΓΩ ΚΑΙΡΟΥ
Συνήθως οι πλημμυρικές παροχές του Έβρου εμφανίζονται στις αρχές της άνοιξης, όταν μετά από χιονόπτωση έχουμε απότομη μεταβολή του καιρού και λιώνουν τα χιόνια, ανεβάζοντας τη στάθμη των ποταμών Άρδα, Ερυθροπόταμου και Έβρου. Το χιόνι που έπεσε φέτος το χειμώνα δεν ήταν αρκετό για να γεμίσει λιώνοντας τα φράγματα του Ιβαήλογκραντ και του Σβίλεγκραντ, ενώ οι βροχοπτώσεις ήταν σχετικά περιορισμένες και δεν έπεσαν μαζεμένες σε μικρό χρονικό διάστημα, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια.
ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ
Ωστόσο ο παράγοντας καιρός δεν δικαιολογεί την έκταση του φαινομένου των πλημμυρών την τελευταία δεκαπενταετία. Το διάστημα 1996-2008 σημειώθηκαν επτά πλημμύρες με παροχή νερού 2.500 κ.μ. το δευτερόλεπτο, όταν τα προηγούμενα 150 χρόνια είχαν καταγραφεί όλες κι όλες 12! Αυτό που συνέβη είναι ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η διαχείριση των δύο υδροηλεκτρικών φραγμάτων του Ιβαήλογκραντ και του Σβίλεγκραντ πέρασε στη διοίκηση ιδιωτικής βουλγαρικής εταιρείας παραγωγής ρεύματος, της οποίας στόχος ήταν η μεγιστοποιήση της παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας. Για να τον πετύχει διατηρούσε κλειστά τα θυροφράγματα, ώστε η στάθμη του νερού στον ταμιευτήρα να είναι στο ανώτατο επίπεδο. Έτσι σε κάθε ισχυρή βροχόπτωση στην υδρολογική λεκάνη του φράγματος υπήρχε σοβαρός κίνδυνος ρήγματος και οι διαχειριστές άνοιγαν απότομα τα θυροφράγματα με αποτέλεσμα ξαφνικά να ανεβαίνει η στάθμη του νερού στον Έβρο.
Το τελευταίο διάστημα φαίνεται να υπάρχει μια αλλαγή στη στάση των Βουλγάρων, ως προς την πλήρωση των φραγμάτων με νερό, κάτι που δίνει μεγαλύτερα χρονικά περιθώρια αντίδρασης στην ελληνική πλευρά. Ακόμα όμως παραμένει ζητούμενο η εναρμόνιση της γείτονος με την κοινοτική οδηγία για τη διαχείριση των υδάτων -κάτι που πρέπει να γίνει μέχρι το 2013- και ο εκσυγχρονισμός των πεπαλαιωμένων υδροηλεκτρικών φραγμάτων.
ΕΡΓΑ 19 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ
Κατά την προηγούμενη περίοδο εκτελέστηκαν έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, με συνολικό κόστος που αγγίζει τα 19 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα μεταξύ άλλων δαπανήθηκαν:
- 6 εκατ. ευρώ για έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στα αγροκτήματα του Β. Έβρου
- 1,9 εκατ. ευρώ για ανάπτυξη δίκτυου φραγμάτων για τη διευθέτηση των χειμαρρικών υδάτων
- 2,6 εκατ. ευρώ για εργασίες βελτίωσης του αναβαθμού Κομάρων και την αποκατάσταση της γέφυρας
- 1 εκατ. ευρώ για αποκατάσταση ρηγμάτων στα αναχώματα του Έβρου
- 900.000 ευρώ για έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στους ποταμούς Έβρο, Έρυθροπόταμο, Άρδα και την περιφερειακή τάφρο Ορεστιάδας
- 800.000 ευρώ για αντιπλημμυρικά αναχώματα στον Κυπρίνο και τη Νέα Βύσσα
Παράλληλα στους ποταμούς Άρδα, Έβρο και Ερυθροπόταμο, εγκαταστάθηκαν έξι τηλεμετρικοί σταθμοί συνεχούς μέτρησης βασικών μετεωρολογικών, ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων, προκειμένου οι αρχές πολιτικής προστασίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Έβρου και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, να μπορούν να ειδοποιούνται εγκαίρως και σε πραγματικό χρόνο για ένα επερχόμενο πλημμυρικό γεγονός.
Οι πλημμύρες σε αριθμούς
Έτος / στρέμματα
1996 / 200.000
1998 / 70.000
2003 / 150.000
2005 / 33.000
2006 / 250.000
2007 / 130.000
ΑΠΟΨΕΙΣ
Πάμε στα τυφλά
Γράφει ο Γιάννης Διαμαντής, κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής ΔΠΘ
Κανένας μέχρι σήμερα δεν αποφασίζει να χαρτογραφήσει τον ποταμό. Δεν έχουμε λεπτομερή αποτύπωση της κοίτης, δεν ξέρουμε πού έχει στενέψει, ποια είναι η χωρητικότητα σε νερό, πού χρειάζεται να ενισχύσουμε τα αναχώματα και πόσο. Θυμόμαστε τον Έβρο κάθε φορά που πλημμυρίζει, με αποτέλεσμα να ενισχύουμε τα αναχώματα τυχαία, με βάση την επείγουσα κατάσταση της στιγμής. Φέτος ήμασταν τυχεροί. Όμως δεν μπορεί να αφήνουμε τα πράγματα στον καιρό ή την τύχη. Πρέπει να ξεκινήσουμε από το Α, που είναι η αποτύπωση της κοίτης. Αλλιώς θα συνεχίσουμε να καταγράφουμε ζημιές και να κάνουμε παρεμβάσεις εκ των υστέρων.
Το κλειδί κρατά η βουλγαρική πλευρά
Γράφει ο Δημήτρης Σταμάτης, γενικός γραμματέας Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης
Οι πολίτες του Έβρου γνωρίζουν βέβαια ότι πρέπει να εξακολουθήσουν να ζουν με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, έχουν όμως απτές εγγυήσεις από την εκτέλεση των έργων και την ύπαρξη αποτελεσματικού σχεδιασμού διαχείρισης κρίσεων. Ωστόσο, το πρόβλημα του Έβρου παραμένει, καθώς σε πολύ μεγάλο βαθμό το “κλειδί” της τελικής διευθέτησής του το κρατά η βουλγαρική πλευρά. Μάλιστα, σήμερα που η γειτονική χώρα αποτελεί ευρωπαϊκό μας εταίρο, οφείλει να συμβάλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη μιας διασυνοριακής συνεργασίας για την διαχείριση του φαινομένου.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου